Wiedza i umiejętności

Na tym etapie uczeń przyswaja i integruje to, co zostało zaobserwowane i omówione na poprzednich etapach. Ten etap to konceptualizacja. Uczeń przechodzi do zrozumienia tego czego się uczy, do obiektywizmu, do poznania. Jest to podróż od percepcji do koncepcji. To oddzielenie etapów jest konieczne. Uczniowska intuicja jest oceniana dzięki temu uczeń jest zainteresowany, ciekawy rozwiązań, zaintrygowany. Patrzymy na to, co inni, jego rówieśnicy, eksperci - mówią o tym o czym się uczy. Co inni zrobili z tym tematem? Gdzie mieści się jego doświadczenie w programie "większego świata". Dlatego ważne jest dla niego to żeby zrozumieć. Ćwiczy pod kierunkiem nauczyciela, tworzy logiczne teorie. Podchodząc do problemu krok po kroku asymiluje  często rozbieżne fakty i wnioski i na bazie tego buduje pojęcia. Tutaj uczeń analizuje i syntetyzuje fakty na podstawie założeń, zasad i modeli i własnego doświadczenia.

Uczeń tworzy teorię poprzez integrację nauczanych treści, dokonuje analizy, wnioskuje na podstawie wymiany doświadczeń między uczniami. Ten etap lekcji obejmuje szereg strategii i między innymi TOC co przyczynia się do podniesienia poziomu poznania. Jest to bardzo ważny etap kiedy uczeń przechodzi od intuicyjnego rozumienia danego pojęcia do abstrakcyjnego uogólnienia.    

Uczniowie przenoszą "wiedzę ekspercką" do umiejętności osobistych zwracając się z powrotem do siebie. Nauczyciel może zapytać:

W jaki sposób moi uczniowie wykorzystają to czego ich nauczyłem w swoim życiu osobistym?

Jak treść wpływa na ich poczucie własnej wartości, jak zmieni się ich postawa i zachowanie?

Wiedza jest najpotężniejszym narzędziem rozwiązywania problemów. Jeśli chcę rozwiązać problem z matematyki, muszę znać pojęcia matematyczne. Istnieje jednak różnica między "wiedzą jak"  czyli miedzy narzędziem ułatwiającym rozwiązanie problemu a nauka na pamięć reguł i algorytmów. Samo dochodzenia do rozwiązania daje przyjemność uczniowi jak ostateczny rezultat.

Nauczyciel jest trenerem, ułatwia, pielęgnuje uczniowskie doświadczenie, kieruje pytaniami, zapewnia odpowiednią praktykę. Umożliwia uczniom odkrywanie jak ważne jest dla nich to czego się uczą. Tłumaczy, że aby wykorzystać wiedzę w życiu codziennym wymagane jest "mistrzostwo" czyli wystarczająca wiedza i rozumienie (mistrzostwo na miarę każdego ucznia-uczeń decyduje o tym czy jest gotowy zastosować w życiu codziennym to czego się nauczył). Tutaj zaczyna się nauka. 

Rozumienie nie jest jednak wystarczające dla ucznia. Musi nauczane treści wypróbować, coś z nimi zrobić, bawić się, obserwować i sprawić by działało. Manipuluje i doświadcza nowego pojęcia, które zostaje wzbogacone o eksperckie teorie. Współpracuje z tym czego się nauczył, używa "tego", widzi jak działa.

Nauczyciele często boją się utracić poczucie kontroli, rzadko wychodzą poza etap 4 w cyklu 4ALL. Pozostają w tym miejscu otoczeni fałszywym poczuciem bezpieczeństwa wiedzy eksperckiej. Dostarczają uczniom treści, inicjują rutynowe praktyki i jeszcze więcej i więcej treści. Podręczniki szkolne są tak skonstruowane aby było dużo encyklopedycznej wiedzy. Można też podręcznik zastąpić "Wikipedią" i zamiast dzielić na przedmioty, wiedzę uszeregować zgodnie z  literami alfabetu.

To nie jest nauka! "Nic nie zostanie uczniowi w głowie, gdy nie ma równowagi pomiędzy pamiętaniem i działaniem"

Uczenie zgodne z 4ALL  staje się coraz bardziej umiejętne, bardziej kompetentne, bardziej sceptyczne a uczeń ma poczucie rozwijania swoich zdolności co przyczynia się do zainteresowane własnym rozwojem.

Uczenie to nie rezultat uzyskany w  teście. Uczeń musi pokazać transformację jak wykorzystał nauczane pojęcia w nowym kontekście.

 

"Niech nauczane treści zostaną zmieniony przez ucznia, gdy uczeń zostanie zmieniony przez nabytą wiedzę"

Najważniejsze elementy lekcji

  •  wyszukiwanie i podkreślanie  najważniejszych  aspektów nauczanych treści  koncepcji, 
  • podawanie informacji w sposób zorganizowany-prezentowanie wiedzy  kolejno aby uczniowie mogli zobaczyć ciągłość,
  • częsta zmiana bodźca: interaktywny wykład, tekst, mowa,filmy, wizualizacje, pokazy,
  • „na co będę zwracać uwagę”-poinformowanie uczniów co muszą wiedzieć. 

 

Myślenie krytyczne


kompetencje uczniowskie

Pytania, które pomagają:

-Jak myślisz...

-Co myślisz...

-Jakie było główne założenie...

-Czy możesz rozróżnić....

-Jakie istnieją różnice pomiędzy...

-Przedstaw przykład na poparcie swojej tezy...

Uczeń:

Wyjasnie, opisuje,szkicuje, tłumaczy, demonstruje, interpretuje

Myślenie krytyczne

Uczeń rozwija się w kierunku rozwiązywania problemów w oparciu o systematyczne planowanie, analizuje pomysły w oparciu o własne rozumienie i zasoby intelektualne - kształtowanie logiki.

 Tak zorganizowana lekcja pomaga uczniom zrozumieć:

  •   czego się uczą,
  •   jak sie uczą,
  •  co jest ważne do nauczenia się,
  •  gdzie zwiększyć wysiłek,
  •   co myślimy, że jest prawdą,
  •   co myślimy, że jest fałszem,
  •   jak rzeczy powinny być postrzegane,
  •   czy nasza nauka jest głęboka czy powierzchowna. 

Główna bohaterka filmu pt: "Capitan Fantastic" odnosi się do fragmentu przeczytanego tekstu.

To uczniowie gimnazjum


Uczniowie są gotowi do odbioru i analizy wiedzy eksperta. Nauczyciel omawia treści organizując wiedzę za pomocą narzędzi TOC, map myśli lub innych znanych mu narzędzi.

Jeśli wiedza będzie dobrze przedstawiona  to uczniowie zostaną przygotowani do przyjęcia na "własność" to czego się nauczyli. Zmieni się ich postawa wobec nauczanych treści.

Czy znamy strategie organizowania wiedzy? Zapraszam do dyskusji. 

 

Przykładowa strategia organizowania wiedzy na temat nauczanego pojęcia

Krok 1.Podaj definicję pojęcia i pokaż zdjęcie lub model (jeśli to możliwe). Nie wyjaśniaj.

 

Krok 2.Podaj kilka podobnych pojęć i wyjaśnij różnicę miedzy nimi a nauczanym pojęciem.

Krok 3: Podaj przykłady nauczanego pojęcia.

Krok 4: Podaj kilka przykładów przeczących nauczanemu pojęciu i wyjaśnij dlaczego nie są to właściwe przykłady.

Krok 5 :Poproś uczniów o sortowanie przykładów nauczanego pojęcia i przykładów, które nie są właściwe oraz poproś ich o wyjaśnienie decyzji.

Krok 6: Poproś uczniów, aby wymyślili własne przykłady potwierdzające  i przykłady przeczące oraz o wyjaśnienie własnych decyzji.

Myślenie linearne, systemowe TOC jako sposób organizowania wiedzy

Umysł działa linearnie i jego sposób przetwarzania informacji opiera się na trzecim prawie Newtona. Po każdej akcji następuje reakcja. Budując relacje między jednym i drugim, znajdujemy ostateczny powód wszystkiego, co w naszym życiu się wydarzyło-czyli przyczynę. Zrozumienie mechanizmu przyczyny i skutku daje możliwość dowolnego zmieniania jednego ze składników i wpływania na motywację. Każde działanie jest skuteczne, a więc przynosi jakiś skutek

 


Co to jest myślenie linearne? Czym jest TOC? 

Wyobraź sobie worek do którego chcesz nasypać piasku. Bierzesz pusty worek i wsypujesz piasek. Początek tego procesu. Pusty worek. Koniec to worek z nasypanym piaskiem. Dlaczego pusty worek stał się pełen piasku ? Bo piasek został do niego nasypany. Przyczyna i skutek. Skutek jest  wynikiem przyczyny i zachodzi po zadziałaniu przyczyny – to jest paradygmat myślenia linearnego.

Myślenie linearne sprowadza się do przyczyny i skutku oddalonych od siebie w czasie. Nauce myślenie przyczynowo-skutkowego pomagają narzędzia TOC

TOC opiera się głównie na logice przyczyny i skutku. Porządkowanie wiedzy za pomocą narzędzi TOC jest dla uczniów atrakcyjne, zrozumiałe. Uczniowie rozpoznają warunek koniecznym jako wymóg, który musi zostać spełniony, aby uzyskać określony wynik. Jeśli warunek nie zostanie osiągnięty, wynik nie zostanie osiągnięty.

Na przykład: aby ukończyć 8 klasę wymagane są oceny pozytywne ze wszystkich przedmiotów. Innymi słowy brak jedynki jest warunkiem koniecznym. Oznacza to, że jeśli uczeń ma jedynkę z jakiegoś przedmiotu nie ukończy 8 klasy.

Uczniowie rozumieją warunek wystarczający. Wiedzą, że jeżeli zaistnieje warunek wystarczający to z pewnością osiągnie się wynik. Może istnieć wiele takich warunków. Na przykład jest kilka możliwych sposobów, aby ulica stała się mokra. Żeby ulica stała się mokra, wystarczy  warunek: „ponieważ padał deszcz" a kolejnym wystarczającym warunkiem może być :”rura ciepłownicza pękła i ulica została zalana”.    

Uczeń porządkuje wiedzę za pomocą warunków koniecznych, wystarczających. Wydawałoby się, że ma to sens na matematyce, ponieważ matematyka jest całkowicie oparta na logice. Uczeń, który pozna reguły logiki z dużą łatwością opanuje konieczne umiejętności i wiedzę z każdego przedmiotu.

Mapę TOC wykorzystującą warunki na lekcji fizyki

Logiczne myślenie to nie tylko wiedza szkolna to również strategia rozwiązywania konfliktów np.szkolnych

Konflikty rówieśnicze można wytłumaczyć myleniem warunków koniecznych i wystarczających. Janka i Karol rozwiązują zadanie problemowe z matematyki. Janka nalega żeby użyć strategii rozwiązania zadania, którą poznali na lekcji. Karol zna inne strategie rozwiązywania podobnych zadań. Ta różnica może spowodować konflikt pomiędzy Janką  i Karolem. Dla Janki strategia poznana na lekcji jest warunkiem koniecznym a dla Karola warunkiem wystarczającym.

Innym przykładem konfliktu, który może wystąpić np. między rówieśnikami jest sposób oszczędzania pieniędzy na wycieczkę klasową. Pieniądze można oszczędzić na wiele sposobów. Skarbnik  nalega na realizację swojego pomysłu, na który nie zgadza się zastępca, pojawia się konflikt ponieważ każda osoba uważa, że jedyną możliwością (czyli niezbędnym warunkiem) oszczędzania pieniędzy jest sposób, który jest tylko jemu znajomy.

Diagram rozwiązywania konfliktu jako narzędzie TOC

Narzędzie stworzone przez Eliyahu Goldrata pozwalający na rozszerzanie perspektywy "obiektywu", przez który uczniowie patrzą na świat biorąc pod uwagę różne punkty widzenia.

Przedstawienie rozwiązanego problemu jako konfliktu dwóch opcji racji, przeanalizowania go i znalezienia rozwiązania przełomowego satysfakcjonującego obie strony konfliktu. W psychologii pozytywnej to wygrana -wygrana. Rozwiązaniem nie jest kompromis lecz prowadzenie do zaspokojenia potrzeb oby stronom konfliktu.

kontakt: aga_102@tlen.pl

Zapraszamy na szkolenia stacjonarne i online. Wydajemy stosowne zaświadczenia.

  • Motywacja Kellera
  • Strategie ABC
  • Metapoznanie
  • Instruktażowe nauczanie 4ALL
  • Cykl Kolba
  • CLIL
  • Prawo oświatowe
  • Licencje Creative Commons

Komentarze

Comments: 38
  • #38

    Lidia.Bugiera@gmail.com (Thursday, 09 February 2023 12:16)

    Witam. Jestem zainteresowana szkoleniem z zakresu motywacji Kellera. Proszę o informacje.

  • #37

    Agnieszka (Monday, 07 November 2022 20:36)

    Witam, jestem zainteresowana szkoleniem CLIL, proszę o informację

  • #36

    Sandra (Friday, 25 June 2021 13:43)

    Dzień dobry,
    Poproszę o przesłanie oferty najbliższego szkolenia CLIL na adres szagorska1@yahoo.pl
    Dziękuję i pozdrawiam!

  • #35

    Joanna (Thursday, 25 June 2020 00:36)

    dzień dobry, kiedy będzie organizowane szkolenie CLIL online?
    pozdrawiam serdecznie
    Joanna

  • #34

    CLIL (Thursday, 16 April 2020)

    Również jestem zainteresowana szkoleniem CLIL online. Czy będzie ono możliwe i jeśli tak, to w jakiej cenie?

  • #33

    Anna (Friday, 24 January 2020 21:15)

    Ile kosztuje szkolenie online CLIL?

  • #32

    Gaga (Sunday, 06 October 2019 19:00)

    Absolutna rewelacja-gdzie kurs?

  • #31

    4ALL (Thursday, 01 August 2019 11:58)

    Dementujemy style uczenia się, propagujemy nauczanie w oparciu o pojęcia kluczowe. O stylach uczenia i mitach na ten temat pisałam w czasopiśmie „Sygnał”
    Szkolenia będą online.

  • #30

    Dorota (Tuesday, 11 June 2019 21:46)

    Czy nadal szkolicie w zakresie 4ALL?
    D. Pasek

  • #29

    Style uczenia się (Wednesday, 24 April 2019 19:32)

    Kochani, style uczenia się to MIT. Koncepcja fajna i szczytna, ale niestety nieprawdziwa. Było wiele badań i metaanaliz - nie znaleziono koncepcji, która by się obroniła.

  • #28

    Kazik (Sunday, 21 October 2018 15:04)

    Rewalacja

  • #27

    Aneta (Thursday, 21 September 2017 06:56)

    Gdzie szkolenia?

  • #26

    Rodzic (Monday, 11 September 2017 21:39)

    To powinno być obowiązkowe w polskiej szkole.

  • #25

    jejku (Sunday, 10 September 2017 19:43)

    To najlepsza strona w historii, każdy nauczyciel powinien się z tego uczyć

  • #24

    Oczkiem w Edukację (Saturday, 09 September 2017 12:26)

    Wyśmienicie skomponowany projekt, wyobrażam sobie sukcesy uczniów i ich zaangażowanie ��

  • #23

    %AE (Thursday, 17 August 2017 09:19)

    Rewelacja i jeszcze raz rewelacja!!!!

  • #22

    nauczyciel (Wednesday, 16 August 2017 12:40)

    jestem pod wrażeniem. SZOK

  • #21

    Kamagra 100mg (Thursday, 13 July 2017 16:15)

    Extra Super Viagra

  • #20

    Katarzyna (Friday, 02 June 2017 08:46)

    imponujące

  • #19

    Beata (Thursday, 01 June 2017 12:40)

    Bardzo dobra strona, zamawiam szkolenie

  • #18

    Małgosia (Thursday, 25 May 2017 21:02)

    Absolutna rewelacja

  • #17

    kasia (Thursday, 25 May 2017 09:09)

    bardzo dobra strona, każdy nauczyciel powinien ja zobaczyć

  • #16

    Zatyrany (Tuesday, 23 May 2017 19:58)

    Rewelacyjnie dobrane filmy do wyjaśniania.Strona masakra

  • #15

    blelel (Tuesday, 23 May 2017 08:34)

    dawno nie widziałam tak dobrego nauczania

  • #14

    mateucz (Thursday, 18 May 2017 10:12)

    ŚWIETNIE SIĘ NADAJE NA SZKOLENIA DLA BIZNESU. MA TROCHĘ BŁĘDÓW ALE SUPER

  • #13

    Gosia (Friday, 28 April 2017 06:20)

    Rewelacja, rewelacja o tym trzeba mówić głośno.Ktoś coś fajnego wymyślił

  • #12

    bufa (Saturday, 22 April 2017 20:44)

    to mogą być najbardziej profesjonalne szkolenia-bogatctwo materiałów

  • #11

    Nauczyciel (Friday, 21 April 2017 21:38)

    skąd materiały?

  • #10

    Marek (Friday, 21 April 2017 21:36)

    świetne

  • #9

    beata (Saturday, 08 April 2017 08:08)

    rewelacja

  • #8

    komik (Friday, 07 April 2017 11:57)

    rewelacja-wracam tutaj codziennie

  • #7

    beatriceku (Tuesday, 04 April 2017 12:16)

    znalazłam szkolenia na printerescie. Uwielbiam te stronę. Masę rzeczy wykorzystuje na lekcjach. Jak ud się stworzyć grupę chcemy szkolenia

  • #6

    katarzyna (Monday, 03 April 2017 11:05)

    chcę się zapisać na szkolenie

  • #5

    lilula (Monday, 03 April 2017 10:33)

    Najlepsza strona jaką widziałam

  • #4

    kujon (Tuesday, 28 March 2017 08:17)

    rewelacja

  • #3

    zygała (Tuesday, 17 January 2017 09:13)

    Rewelacyjna strona dla nauczycieli

  • #2

    Agnieszka (Tuesday, 17 January 2017 09:12)

    Zapraszam wszystkich zainteresowanych do współpracy

  • #1

    agatajas (Sunday, 21 February 2016 09:01)

    Fajny program do nauki podobny do bardzo Innowacyjne metody angielskiego z Preply http://www.academia.info.pl/korepetycje-z-preply-korepetycje-j-angielski-gdansk

Autor strony: Agnieszka Jastrzębska-opracowania własne chronione prawem autorskim, proszę nie kopiować materiałów. Nie jest możliwe zaplanowanie prawidłowo lekcji bez wcześniejszego szkolenia. Materiały poglądowe

Problem: szkolna rzeczywistość logiczna a intuicyjny świat przyszłości.