Nowy wymiar edukacji stworzony dla nauczycieli, szkoleniowców, edukatorów, dyrektorów pomocny w osiąganiu wysokich standardów przez uczniów i jedyny taki na rynku polskiej edukacji. Skoncentrowany na dobrze przemyślanych, opartych na badaniach podejściach do nauczania i uczenia się a przede wszystkim na psychologii pozytywnej. Portal zawiera bogaty zestaw strategii w zakresie uczenia się (nieznanych w Polsce), które będą służyć nauczycielom przez wiele lat pracy. Model lekcji 4ALL opisuje cykl uczenia się zaczynający się od angażowania uczniów w bezpośrednie doświadczenie a następnie w przejście do refleksyjnej obserwacji, po której następuje abstrakcyjna konceptualizacja, aktywne eksperymentowanie i rozwiązywanie problemów. Na koniec następuje integracja nowych treści i umiejętności. Uczeń jest gotowy do rozpoczęcia cyklu na nowo. Ten sposób nauczania skutecznie łączy nauczyciela z uczniami w zgłębianiu nowych treści i umiejętności. Budują się prawidłowe relacje.  

Szkoły zachęcają uczniów do oglądania, słuchania i refleksji. To frustrujące dla tych, którzy muszą działać i chcą wypróbować w nowym kontekście to czego się nauczyli. Brak kluczowych elementów lekcji jest stratą również dla tych, którzy lubią się zastanawiać, są refleksyjni, krytyczni i twórczy.  

O tym czym  jest doświadczenie najlepiej mówi poniższy fragment filmu :"Buntownik z wyboru".Jak można wywnioskować z wypowiedzi głównego bohatera wiedza faktograficzna nie oddaje "tego samego" co doświadczenie, które jest bardziej emocjonalne, lepiej zapamiętane, bardziej rozwinięte zmysłowo i uogólnione. W procesie kodowania uczestniczą bardziej złożone konfiguracje zmysłowe. Bazując na doświadczeniu można przenosić wiedzą w różne konteksty.

1.     Uczenie się jest procesem ciągłym, zakorzenionym w doświadczeniu.

2.     Nauka wymaga rozwiązywania konfliktów miedzy wcześniejszym doświadczeniem a nową wiedzą. 

3.     Nauka obejmuje transakcję między osobą a środowiskiem. 

4.     Uczenie się jest procesem tworzenia wiedzy.

Nauka trwa ciągle, istnieje wszędzie i jest procesem.Nowa wiedza i umiejętność są kształcone poprzez wcześniejsze doświadczenie, które sa zorganizowane w obrebie struktur poznawczych a nastepnie przkształcane w nowe doswiadczenie. Wiedza jest skutkiem transformacji doświadczenia, organizacji i reorganizacji struktur poznawczych. 

4ALL gdy spojrzeć na z punktu widzenia ucznia wyjaśnia naturę procesu uczenia się czyli jak się uczyć a z punktu widzenia nauczyciela to sposób na zorganizowanie i zaplanowanie zajęć dydaktycznych.

Uczeń nie zdobywa jednego zawodu raz na całe życie, lecz musi być gotowy do przynajmniej częściowego przekwalifikowania i podnoszenia swoich kompetencji. Szkoła powinna zatem wyposażyć ucznia w kompetencje, które pozwolą mu się odnaleźć w nowych realiach społecznych. 

Coraz powszechniejszy staje się pogląd, że przekazywanie wiedzy faktograficznej nie powinno być samo w sobie podstawowym celem edukacji, ale powinno raczej stanowić  podbudowę do kształtowania umiejętności początkowo prostych, poźniej coraz bardziej złożonych. 4ALL opiera się na tym poglądzie i podstawach teoretycznych, które opisują uczenie jako wzrost i nabywanie nowych kompetencji. Tych kompetencji, które najbardziej liczą się na rynku pracy. Poznanie tego sposoby nauczania i uczenia się pozwoli kształtować umiejętności wyższego rzędu (higher-order skills) nazwanych też złożonymi zgodnie z taksonomią Solo oraz umiejętności ogólne takie jak: zdolność kojarzenia faktów, wyciągania wniosków, zdobywania informacji, samodzielnego uczenia się czy współpracy w grupie czy umiejętność uczenie się przez całe życie. 

Łańcuch jest tak silny jak jego najsłabsze ogniwo. Najsłabsze ogniwa czyli "ograniczenia" w polskiej szkole to: brak odwołania się do doświadczenia ucznia, w niewielkim stopniu lub zupełny brak nauczania lateralnego czy wykorzystania wiedzy w innowacyjny sposób poza szkołą.  Poprzez wzmocnienie najsłabszego ogniwa zwiększa się moc całego łańcucha. System szkolny jest jak łańcuch. Składa się z uczniów, nauczycieli przedmiotów, przyjętego sposobu nauczania, administracji. Sukces szkolny to osiąganie wysokich standardów w uczeniu się, przekazywaniu wiedzy, dochodzenie do wytyczonych celów, itd. Najsłabsze ogniwa można wzmocnić/poprawić  się dzięki przesunięciu paradygmatu w sposobie widzenia podstawowych zagadnień, a także poprzez wdrożenie innowacyjnych rozwiązań, które skutecznie przeciwdziałają ograniczeniom. Instruktażowy model lekcji 4ALL wzmacnia najsłabsze ogniwa.

Teoria Kurta Lewina miała istotne znaczenia dla opracowania poszczególnych etapów lekcji, które powinny składać się z konkretnego doświadczenia, stającego się podstawą do obserwacji, refleksji i  wniosków na bazie których utworzone zostaną abstrakcyjne pojęcia i uogólnienia (Pickworth, 1997). Lewin jest prekursorem nauczania przez doświadczenie.

Uczniowie przyzwyczaili się przez lata szkolnej edukacji do gotowych rozwiązań i dokładnych instrukcji: ile, jak, na kiedy i czego mają się nauczyć. Oczekują notatek, podręczników z tabelkami i grafikami oraz czytelnym podsumowaniem w ramce. W nich jest wszystko, czego potrzebują, aby zaliczyć kolejny sprawdzian, test i klasówkę. Podręcznik daje zarówno uczniom, jak i nauczycielom alibi i programuje do uczenia pod sznurek - według jasnych instrukcji. System stworzony jest dla jednego rozmiaru: tak samo, to samo i w tym samym czasie. Radzą sobie ci, którzy odpowiadają konkretnym sformatowanym wymiarom. Pozostali, albo mają kłopoty i szukają pomocy w korepetycjach, albo potencjał ich indywidualnych pasji i talentów nie jest w pełni wykorzystany.

 W związku z powyższym uczniowie:

• mają kłopoty z koncentracją,
• przejawiają brak motywacji - nie chce mi się (zblazowanie), 
• są nieśmiali w ekspozycji przed grupą,
• brak im wytrwałości w rozwiązywaniu zadań,
• często mechanizmem obronnym są dygresje i wtrącenia niezwiązane z tematem,
• nie słuchają  się nawzajem,
• przejawiają specyficzne trudności z uczeniem się,
• brak  im systematyczności. 

Poszukajmy więc wspólnie skutecznych rozwiązaniach dydaktycznych, metodycznych, organizacyjnych. 

Model lekcji 4 ALL  wywodzi się z modelu społecznego uczenia się  uwzględniającego odmienne potrzeby i możliwości ucznia, przez co nauczanie jest elastyczne i wymaga stosowania wielu strategii i metod. Nie bez powodu to podejście nazywane jest „uczeniem przez doświadczenie”, bo właśnie tutaj mocno podkreślane jest znaczenie osobistego doświadczenia ucznia. Jest to holistyczne podejście, gdyż porusza poznawcze, emocjonalne i fizyczne aspekty uczniów. Instruktażowy model lekcji 4ALL  jest dostosowany do każdego ucznia. Gdy Uczeń nowe treści włącza w obszar swojego własnego poznawczego modelu świata, we wcześniejsze  doświadczenia, wchodzi w cykl: przechodząc naturalnie do refleksji tego doświadczenie, następnie do rozumienia pojęć, potem do rozszerzenia tego poznawanego pojęcia na inne obszary życia.  

System poznawczy ucznia jest kształtowany w kontakcie ze środowiskiem i to w interakcji ze środowiskiem tworzone są pojęcia konkretne i dzięki złożonym mechanizmom poznawczym możliwe jest tworzenie pojęć bardziej abstrakcyjnych.

Słyszysz słowo "PIES" czy przyszedł Ci do głowy jego obraz? Czy podobnie jak bohaterka filmu pt." Temple Grandin" widzisz szczegóły przywołanego z pamięci obiektu?

Pierwsze badanie na temat przywoływania z pamięci obrazów przeprowadził Francis Galton jeszcze w XIX wieku. Zainteresowany jak działa "oko umysłu", poprosił naukowcow, by pomyśleli o stole, przy którym jedli śniadanie i odpowiedzieli na kilka pytań: " Czy obraz stołu jest wyraźny, w jakich kolorach są talerze czy wyglądają naturalnie? itd. Uzyskane wyniki go zadziwiły. Okazało się ludzie bardzo różnią tym co widzą przywołując obrazy z pamięci. U jednych wyobrażony stół był podobny do rzeczywistego przedmiotu inni kwitowali to zdaniem:" przypominam sobie stół ale go nie widzę"

Dlaczego niektórzy potrafią przywołać z pamięci szczegółowy obraz danego przedmiotu a inni wykazują się zerowymi zdolnościami w tym zakresie. Czy jedni mają poprawnie funkcjonujący mózg a inni poważny defekt? W psychologii mówi się o tzw. stylach poznawczych czyli o sposobie  w jakim uczeń/jednostka uzyskuje, organizuje i przetwarza informacje. Tradycyjnie dzieli się je na wizualne i werbalne. Jedni polegają na wyobraźni a inni na językowych strategiach analitycznych. 

Na postawie: Bartosz Brożek "Myślenie PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA"

Zamiast odróżniać "wizualizatorów" od "werbalizatorów"  można przyjąć trzy style poznawcze:

1.Myślenie przedmiotowe- sytem odpowiedzialny za proces widzenia: brzuszny, przetwarza informacje dotyczące takich właściwości fizycznych jak kształt i kolor. Obraz stołu podobny do rzeczywistego.

2. Myślenie relacyjne-sytem odpowiedzialny za proces widzenia: grzbietowy, ustawia przedmioty w przestrzeni.Brak obrazu stołu

3. Myślenie w języku-werbalizatorzy, posługują się strategiami analitycznymi.

Mowa tutaj o tendencjach poznawczych, a nie o ostrych podziałach. Trudno byłby znaleźć kogoś, kto myśli wyłącznie w jeden lub drugi sposób ale nie można zaprzeczyć, że niektórzy mają silniejszą predylekcję do tego, by opierać się na wizualizacjach a inni na werbalizacji.

Style poznawcze to również poznanie globalne i fragmentaryczne, refleksyjne i impulsywne oraz abstrakcyjne i konkretne.

Znajomość różnych upodobań dotyczących uczenia wpływa na podniesienie efektywności procesu dydaktycznego dlatego ważne jest, aby nauczyciel zdawał sobie sprawę ze zróżnicowania nie tylko postrzegania, ale i przetwarzania wiedzy przez uczniów. Wykorzystanie przez nauczyciela  rozmaitych narzędzi i strategii może niewątpliwie przyczynić się do poprawy praktyk pedagogicznych. W innym przypadku uczeń będzie miał ogromne kłopoty z przystosowaniem się do środowiska szkolnego. Dobrze obrazuje to zachowanie bohatera w filmie pt: "Patch Adams"

Badania przeprowadzone przez dr Bernice McCarthy na 5900 uczniów w różnych szkołach na świecie pokazało, że uczniowie, którzy odnoszą największe sukcesy w szkole, mając najmniej godzin nieusprawiedliwionych uczą się abstrakcyjnie i jest ich około 1/3 uczniów.

Uczniowie, którzy mają problem w szkole-różnej natury, najwięcej godzin nieusprawiedliwionych uczą się przez doświadczenie i jest ich około 2/3 uczniów szkolnej populacji. Te dane potwierdzają jak bardzo ważne jest uczenie przez doświadczenie.

Uczniowie, którzy unikają szkoły najczęściej nie dostają tego czego potrzebują: lubią doświadczenia, naukę za pomocą prób i błędów, nie lubią monotonii i rutyny. Nie są w stanie usiedzieć na wykładzie nauczyciela. Chcą adaptować wiedzę dla własnych celów, we własny sposób, „szukają nowe, nieodkryte drogi”

Ulubione pytanie: łączą obecne doświadczenia z przyszłymi możliwościami dlatego ich ulubione pytanie to A JEŚLI zastosuję to o czym się uczę w nowy innowacyjny sposób? Lubią ryzyko, innowacje. Są urodzonymi przywódcami, mają duży wpływ na innych. Ich mocną strona jest kreatywność i innowacyjność. Metody, które preferują to: gry, symulacje, rozwiązywanie problemów, odgrywanie ról, projekty.

Uczniowie, którzy rozmawiają,nie uważają, mają słabe osiągnięcia, wykazują brak zainteresowania to uczniowie, dla których ważne są uczucia, wrażenia, emocje, doświadczenia, racjonalne przesłanki. Skupiają się na doświadczeniu: „tu i teraz” . Są zorientowani na ludzi. Uczą się poprzez wymianę doświadczeń z innymi, lubią pracować w grupie. To pragmatycy zainteresowani osobistym znaczeniem. Muszą mieć powód uczenia się,  ważne jest dla nich by zdobywane wiadomości były przydatne w życiu codziennym.

Najważniejsze dla nich pytanie to DLACZEGO? 

Uczeń znaczenie nauczanych abstrakcyjnych pojęć może uchwycić dopiero wtedy, kiedy sobie przypomni pojęcie bardziej znane, a następnie zobaczy związek pomiędzy tym co jest znane a pojęciem, którego nie rozumie. Dla kogoś, kto się dobrze orientuje w fizyce i chemii, pojęcia atomu i drobiny są konkretne. Fizyk stosuje je nieustannie bez specjalnego trudu myślowego dla ujęcia ich znaczenia. Dla każdego okno, stół jest pojęciem konkretnym. Potrafimy bez większego trudu umysłowego uchwycić ich znaczenie. Dla jednego to samo pojęcie może być konkretne a dla innego abstrakcyjne.

Na matematyce, algorytm dodawania nie stanie się konkretny kiedy nauczyciel użyje patyczków, fasoli czy grochu. Jeśli wymienione rzeczy zastosowane w trakcie nauki dodawania nie wyjaśniaj uczniowi znaczenia znajdującego się poza nimi, to nauka mimo ich użycia jest równie abstrakcyjna jak ta, która operuje gotowymi definicjami i regułami. 

Każdy uczeń ma swoje własne modele poznawcze, (wiedzę tła, wiedzę podstawową). Jeżeli uczeń nie ma wystarczającego doświadczenia, wystarczającej wiedzy podstawowej odnośnie zastosowania patyczków podczas liczenia to nie zrozumie zasad dodawania przy ich użyciu.

Jego wcześniejsze doświadczenie wpłynie na to jak zrozumie  to co widzi i słyszy.

Każdy no prawie, każdy przygotowuję doświadczenia odnoszące się do życia codziennego uczniów. Tworzy wyobrażenia, demonstruje, pokazuje, odnosi do życia codziennego.

Wyobraźmy sobie Tomka na lekcji geografii. Nauczyciel  wyjaśnia przypływy i odpływy porównując je do zachowania wody w wannie  podczas kąpieli. Jeżeli z jednej strony woda w wannie wznosi się to obniża się na drugim końcu wanny . Nauczyciel mówi, że odpływ na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych to przypływ na zachodnim wybrzeżu Afryki. Atlantyk jest jak wanna. Tomek pochodzi z rodziny, która nie ma wanny i zamiast niej ma prysznic.  Choć Tomek może utworzyć obraz w oczyma wyobraźni,  jak te pływy wody w wannie wyglądają to ma małe znaczenie dla niego.Tomek zaczyna się nudzić i demonstruje to swoim  zachowaniem.

Rozumienie otaczającej rzeczywistości i jej rozumienie jest zdeterminowane w dużym stopniu właściwościami fizycznymi

"Jak jest możliwe, by ciało odgrywało jakąkolwiek rolę w naszym pojmowaniu tego, czym jest drzewo? Po pierwsze uważamy , że drzewo powinno stać pionowo(...), co wynika ze sposobu, w jaki doświadczamy własnego pionowego zorientowanego ciała". cyt z Z.Kövecses, Język, umysł, kultura

Ludzkie oko ma inna konstrukcję niż oko żaby, które reagują jedynie na poruszające się obiekty. Żaba nie widzi przedmiotów w spoczynku i umarłaby z głodu otoczona jedzeniem gdyby tylko się nie poruszało. Żaba nie musi analizować sytuacji , skupia się tylko na niektórych aspektach, które ułatwiają jej zdobywanie pożywienia.

Nasze "doświadczenia", nasze postrzeganie świata jest zdeterminowane prawami fizycznymi, które odgrywają kluczowa rolę a inne można zaniedbywać. Człowiekiem rządzi grawitacja. W świecie mrówki grawitacja jest zaniedbywana natomiast istotną rolę odgrywa napięcie powierzchniowe. Bardzo dobrze ten aspekt oddaje fragment filmu:" Mrówka Z"

Uczenie przez doświadczenie-ćwiczenie. Proszę przypomnieć sobie znany obraz Edwarda Muncha Krzyk. Stworzyć w swojej głowie jego wyobrażenie, zobaczyć postać pierwszoplanową, na jakim jest tle. Jaka jest kolorystyka obrazu. Czy widać jakieś detale?

Czy namalowana postać krzyczy czy słyszy krzyk? Proszę się zastanowić a ja przez ten czas będę się starała w sposób jak najbardziej rozbudowany kończyć to zdanie, które nie wnosi żadnej treści tylko wypełnia czas osoby zastanawiającej się. Już? 

Jako wnikliwy obserwator jakiej odpowiedzi byś udzieli?-nie wiadomo czy namalowana postać krzyczy czy słyszy krzyk. Obie wersje są równie prawdopodobne ale wypowiadając się na ten temat , wykraczamy poza sferę obserwacji i wkraczamy w sferę interpretacji. Na poziomie obserwacji możemy tylko stwierdzić fakty-co widać, słychać i co czuć. A co widać na obrazie Krzyk?

cy.t z Paweł Fortuna "Pozytywna psychologia porażki"