Czyli w sytuacji, w której uwaga zostaje skierowana mimowolnie na bodźce, które nie są w danej chwili pożądane. Czytam książkę i nie wiem o czym, jestem na wykładzie i nie wiem o czym jest mowa itd. Efektywność zapamiętywania informacji w tym momencie spada znacznie, utracone zostają informacje, mniej pamiętamy.
Niespodziewane pobudzenie
Nauczyciel na początku lekcji przedstawia jakąś nietypową sytuację aby zyskać zainteresowanie. Wykorzystuje zaskakujące, absurdalne zdarzenia.
Niespodziewane pobudzenie - opiera się na idei, że aby zwrócić uwagę uczniów na określone treści należy spowodować nagłe lub nieoczekiwane zmiany w środowisku (odruch orientacji).
Taktyki, które można wykorzystać to:
Zmienność
Zmienność jest związana z utrzymaniem uwagi niż jej zdobywaniem. Na przykład, przełączanie się z wykładu na opowiadanie lub symulację czy aktywność fizyczną.
Odpowiedz na pytanie dwukrotnie: pierwszy raz przed lekcją i ponownie po koniec
Napisz TAK jeśli zgadzasz się ze stwierdzeniem,
Napisz NIE jeśli nie zgadzasz się ze stwierdzeniem,
Odpowiedź przed lekcja
Odpowiedź przed lekcja |
Zygzak mówiąc sobie, że jest szybki chce ten sam odcinek drogi pokonać w dłuższym czasie niż jego rywale? |
Odpowiedź po lekcji |
Po lekcji uzasadnij swój wybór:( jeżeli zmieniłeś zdanie to dlaczego? Jeżeli nie zmieniłeś zdania to również postaraj się uzasadnić swój wybór) |
Daj uczniom możliwość wyboru tematów, projektów i zadań, które są związane z ich osobistymi zainteresowaniami.
I etap lekcji -uwaga i nadanie znaczenia.
Nawiązanie do tematu.
Nauczyciel: Dlaczego trudno się zmotywować i realizować swoje marzenia?
Nauczyciel: Ludzie nie dzielą się na biednych i bogatych tylko na tych zdecydowanych i niezdecydowanych, tak jak nie ma słabych uczniów tylko są ci, którzy się nie zdecydowali coś w swoim życiu zmienić.
Oglądanie filmu „ wyjście ze strefy komfortu”
Nauczyciel: Pomyśl chwilkę i zastanów się co zrobił główny bohater? Jak go opiszesz? Jak oceniasz jego zachowanie?
Nauczyciel: Porozmawiaj chwilkę ze swoim kolegą. Wymieńcie się doświadczeniami na temat tego filmu, spróbujcie przedyskutować i wyciągnąć z dyskusji wnioski.
Nauczyciel wychodzi w trakcie oglądania filmu z dwoma uczniami i przedstawia im instrukcje do odegrania scenki.
Scenariusz scenki:
Kasia: Idę dzisiaj do galerii polookac trochę idziesz?
Mariola: Jutro jest matma?
Kasia: Daj spokój szkoda czasu, jestem beznadziejnym przypadkiem i tak mi nie wyjdzie.
Mariola: Chciałaś być architektem a bez matmy nie masz szans i jeszcze grozi Ci powtarzanie klasy…
Kasia : No najgorsze, że jestem zagrożona, matka urwie mi głowę i nici z wakacji.
Mariola: Dawaj pouczymy się i zadasz, przepiszesz zadania domowe.
Kasia: A co z galerią? Tam wszyscy się zbierają. Będą wkurzeni jak do nich nie pójdę?
Nauczyciel komentuje odegraną scenkę i wcześniej pokazany film:
Co łączy tych dwoje bohaterów chłopca z filmu i Kasię? Co ich różni?
Na jakie ryzyko naraża się Kasia kiedy zrezygnuje z przebywania w galerii i weźmie się do nauki?
Na jakie szykany naraził się chłopiec z filmu i dlaczego?
Prezentacja multimedialna. Nauczyciel wyjaśnia co to jest strefa komfortu. Wspólne opracowanie definicji.
Nauczyciel : Na czym polegała strefa komfortu bohatera filmu? Jakie były konsekwencje wyjścia ze strefy komfortu bohatera filmu? Dlaczego trudno się zmotywować i wyjść ze strefy komfortu? Na podstawie filmu zastanów się co dzieje się gdy ktoś zaczyna inaczej się zachowywać niż reszta tego od niego oczekuje?
Czas przeznaczony :20 minut
Temat: Czy ciężko podgrzać wodę? Ciepło właściwe.
Na omawianej lekcji wykorzystałam model motywacyjny ARCS Kellera. Zaplanowałam lekcję dzieląc ja na 4 części, które zgodnie z sugestią autora koncepcji nazwałam:
1. część –Uwaga
2. część-Znaczenie
3 cześć- Zaufanie
4 cześć- Satysfakcja
Pierwsza cześć lekcji związana była z ukierunkowaniem uwagi uczniów na omawiane zagadnienia. Postawiłam więc sobie pytanie„ jak zwrócić uwagę uczniów i zainteresować ich tematem?”
Zastosowałam strategie, które mają spowodować pobudzenie i otwartość na nowe treści, wykorzystałam element zaskoczenia, podając absurdalny przykład podgrzewania grzałką basenu. Uczniowie zobaczyli problem, który należy rozwiązać. Miało to pomóc w wygenerowaniu pytania kluczowego. Uczniowie weszli w rolę. Zaczęłam tak...
„Zamknijmy oczy i wyobraźmy sobie duży basen ( ile litrowy) pełen wody, zanurzamy w nim nogę i czujemy, ze woda jest strasznie zimna, bardzo chcemy się wykapać. W tak zimnej wodzie kąpiel będzie nieprzyjemna. Czy da się jakoś podgrzać wodę w tym basenie? Czy będzie to trudne? Co możemy zrobić?”
Przychodzi nam na myśl, że mamy czajnik 2 litrowy, w którym możemy zagotować wodę a następnie wlać do basenu
Zastanawiamy się ile razy będziemy biegać z tą gotowaną wodą.
Jeżeli wybieram opcję” dużo razy” to potrzebuję czegoś innego i wtedy mój wzrok pada na grzałkę elektryczna, którą gotuję wodę. Może jak wrzucę ją do basenu to woda się podgrzeje o kilka stopni i kąpiel będzie przyjemna.
Zastanawiam się czy te pomysły są dobre ?
Zastanawiam się co już wiem na ten temat?
Jakie są moje doświadczenia. Może mam inny pomysł?
Sprowokowałam uczniów do pytania o cel lekcji a tym samym przeszłam do drugiej części lekcji „Znaczenie” .
W tej części wykorzystałam strategie mające na celu wskazanie uczniom wartości uczenia się. Jest to ważne gdyż staję się bazą do późniejszych pozytywnych doświadczeń. Pokazałam jak nowe zagadnienia poznawane na lekcji wpłyną na ich umiejętności oraz jak je można wykorzystać teraz oraz w przyszłości.
Zastosowana przeze mnie analogia i odwołanie do wcześniejszych doświadczeń wzbudziła uczniowi potrzebę do poznania nowych zagadnień. Analogia jest bardzo pomocna w wyjaśnianiu nowych koncepcji. Nauczyciel tworzy obrazy w umyśle uczniów odwołujące się do ich doświadczeń. Przykładem analogii może być wyjaśnienie zasady zachowania energii w kategorii pieniędzy lokowanych w banku. Np. rachunek bieżący to energia potencjalna, a lokaty to energia kinetyczna. Pieniądze można przenosić z rachunku bieżącego do lokaty i z lokaty
do
WSTĘPNE SZACOWANIA |
DUZO RAZY I TRZEBA ZMIENIĆ POMYSŁ |
ZALEDWIE KILKA RAZY TO NIE ZAJMIE DUZO CZASU |
Wstępne oszacowania |
Zajmie to mało czasu? |
Zajmie to dużo czasu? |
rachunku bieżącego. Wiążą się z tym pewne straty choćby związane z opłatami za przelewy.
Kto sformułuje dzisiejszy cel lekcji?
Wiedza zdobyta na dzisiejszej lekcji pozwoli Wam odpowiednio się zachować kiedy znajdziecie się w sytuacji przedstawionej na początku lekcji? Nawiążemy do ostatniego tematu lekcji, na której opracowaliśmy metody oszczędzania energii elektrycznej .Wodę gotujemy codziennie robiąc posiłki ,przygotowując herbatę. Korzystamy najczęściej z energii elektrycznej. Pytaniem kluczowym będzie: Czy łatwo można podgrzać wodę?
Nauczyciel rozdaje Karty Pracy. Zapoznaje uczniów z przyrządami pomiarowymi koniecznymi do przeprowadzenia doświadczenia.
Mamy tutaj tabelkę ale zabrakło danych dotyczących wody. Co z tymi danymi możemy zrobić? Zabawmy się w naukowców, którzy ocenią czy pomysły prezentowane na początku mają jakieś uzasadnienie.
Zastanówmy się z jaką wielkością fizyczną wiąże się to pytanie? Pooglądajcie dane w tabelce. Pozwoli nam to zaplanować doświadczenie i przekonać się o słuszności naszych pomysłów.
Teraz postarajmy się zebrać dotychczasową naszą wiedzę.
Zastosowałam strategię KWL
Co już wiemy Jak możemy podgrzać wodę? Korzystając z ..... Jakie wielkości możemy odczytać korzystając z tego urządzenia?
Jakie dane mamy w tabelce? Następuje zamiana energii na jaką.... Jak można zapisać to wzorem Słowa klucze, które kojarzą nam się z zagadnieniem |
Czego musimy się jeszcze dowiedzieć? Np.
Jak połączyć ze sobą wzory |
Co się dowiedzieliśmy Z przeprowadzonego doświadczenia dowiedziałem się..... |
Strategia ta powoduje, że uczeń konstruuje wiedzę, a nie biernie ją wchłania. Budowanie wiedzy opiera się na rozumieniu zagadnienia oraz na indywidualnej wiedzy, która jest funkcją wcześniejszego przekonania.
W ten sposób nawiązałam do 3 części lekcji. Pozwól uczniom na sukces. Podałam cel i warunki oceny –uczniowie mogli oszacować prawdopodobieństwo sukcesu znając wymagania dotyczące prezentacji swoich pomysłów oraz kryteria oceny. Ćwiczenie to ma zachęcić każdego ucznia, który widząc swój wkład w pracę zespołu odczuwa satysfakcję. Może również podzielić się z innymi swoim doświadczeniem. Uczniowie powinni czuć , że maja kontrolę nad własnym procesem uczenia się a sukces jest bezpośrednim rezultatem ilość wysiłku jaki włożyli w dane ćwiczenie.
Nauczyciel: Każdy pomysł zbliżający nas do zaplanowania właściwego doświadczenia będzie punktowany. Im więcej pomysłów tym więcej punktów a każda grupa za największy swój wkład w opracowanie doświadczenia będzie miała dodatkowe punkty. Czas 20 minut
Doświadczenie będziecie przeprowadzać samodzielnie w domu za co również dodatkowo otrzymacie punkty. Oceny będą uzależnione od grupy, która tych punktów otrzymała najwięcej. Każdy uczeń ma wkład w pracę grupy .Każdy pracuje na sukces pozostałych uczniów.
Po 20 minutach uczniowie czytają swoje pomysły. Nauczyciel redaguje i zapisuje na tablicy oraz przydziela punkty.
Z waszych pomysłów powstanie instrukcja do przeprowadzenia doświadczenia.
Instrukcja doświadczenia |
Ważne informacje |
Ostatnia część lekcji Satysfakcja skoncentrowana była na informacji zwrotnej od uczniów. |